Κρίμα, το παλιό σύνθημα της Αριστεράς (το οποίο αγκαλιάστηκε από την συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, πολιτών και κομμάτων, αριστερών και δεξιών) υλοποιήθηκεηλιθιωδώς με το να εισάγονται σήμερα ΟΛΟΙ στην ΔΗΜΟΣΙΑ Γ-βάθμια εκπαίδευση και να ικανοποιούν τα κόμπλεξ τους. Γιατί να πληρώνουμε 60.000 απόφοιτους λυκείων να κάθονται 4-5 χρόνια σε ΑΕΙ/ΤΕΙ εμείς οι φορολογούμενοι δεν καταλαβαίνω και γιατί να υποβαθμίζουν την ποιότητα της εκπαίδευσης των υπολοίπων 20.000 που έχουν τα φόντα να γίνουν καλοί επιστήμονες δεν καταλαβαίνω.

Γιατί να μην ποντάρω τα λεφτά της Γ-βάθμιας στo καλύτερο 1/4 των αποφοίτων των λυκείων και να έχω ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΕΙ/ΤΕΙ τζιτζί και απόφοιτους κλάσεις ανώτερους με τα ίδια λεφτά;

Δεν είναι προφανές ότι έτσι θα δημιουργήσουμε αυτούς που θα παράγουν πλούτο για την χώρα αύριο με τους νέους επιχειρηματίες που κουβαλάνε και τρέλλα και γνώση και ρισκάρουν, τους νέους CTO και geeks που φυσάνε, τα νέα τζιμάνια στη δουλειά; Από που κι ως που είναι “αριστερό” να υποβαθμίζω την ποιότητα των σπουδών για να μπορεί να την παρακολουθήσει ο κάθε πικραμένος;

Δεν είναι προφανές ότι έτσι ανοίγω την πόρτα για ιδιωτικά ΑΕΙ όταν τα δημόσια είναι μπάχαλο; Απαγόρευση με νόμους και συντάγματα είναι κατενάτσιο, πρέπει να παίξουμε μπάλα ρε !!!

Που του κώλου (Τ.Κ) θα είναι κι αυτά βέβαια, τα ιδιωτικά, με τέτοιους επιχειρηματίες αρπακτικά που έχουμε – βλεπουμε απο τα ιδιωτικά ΙΕΚ και τα κολλέγια τι μαγαζάκια της πλάκας είναι – και τέτοιο “ανταγωνισμό” που θα έχουν από τα δημόσια. Η άλωση της δημόσιας εκπαίδευσης συνεχίζεται ακάθεκτη από την Β-βάθμια προς την Γ-βάθμια γιατί θέλουμε 80.000 να σπουδάσουν με το ζόρι σε δημόσια ΑΕΙ/ΤΕΙ αντί να κάτσουν σε καμιά τεχνική / επαγγελματική σχολή να μάθουν κανένα επάγγελμα και να βγούν στην παραγωγή. Οι νεοφιλελεύθεροι τρίβουν τα χέρια τους, γιατί οι αριστεροί τους έβγαλαν απο τον κόπο και βγάλαν τα μάτια τους μόνοι τους ξεφτιλίζοντας τα δημόσια ΑΕΙ/ΤΕΙ.

Πόσο “αριστερό” είναι αυτό ρε ηλίθιοι;

Γιατί θέλουν οι “αριστεροί” να κομπλεξάρουν όσους δεν παίρνουν τα γράμματα; Γιατί είναι κακό να μην μπαίνει κάποιος σε ΑΕΙ/ΤΕΙ; Δεν είναι όλοι ρε high flyers. Και τι έγινε δηλαδή άμα δεν τα παίρνει τα γράμματα κάποιος;  Θα είναι έξυπνος κάπου αλλού. Η εξυπνάδα δεν είναι στα γράμματα μόνο. Ο Μαραντόνα κι ο Χατζηπαναγής είναι έξυπνοι στην μπάλλα, ο Γκάλης στο μπάσκετ, πειράζει που δεν έβγαλαν ΤΕΙ; Πρέπει να πάει ΤΕΙ ο μάγκας ο μάστορας που σου φτιάνει το αυτοκίνητο, άσχημη δουλειά είναι αυτή, μην τρελλαθούμε τώρα, γίνανε όλοι δημοσιογράφοι, public relations, marketing κι αηδίες, φιλόλογοι, θεολόγοι κι απόφοιτοι Παντείου για να πάρουνε πτυχίο για μόρια στο δημόσιο. Πληρώνουμε για να εκπαιδεύουμε παράσιτα, έλεος πιά.

Και είμαστε σοβαροί σήμερα να ισχυριζόμαστε ότι σήμερα παιδεία γίνεται μόνο σε ΑΕΙ/ΤΕΙ;Όποιος θέλει να μορφωθεί σήμερα την εποχή του Google, της Wiki, των torrents, του project Gutenberg, των ελεύθερων μαθημάτων του MIT  (http://ocw.mit.edu/index.htm) και λέει ότι θέλει εισαγωγή σε ΑΕΙ/ΤΕΙ για να “Παιδευτεί” λέει μαλακίες. Τελεία.

Χαρτί πιστοποίησης επαγγελματικής εκπαίδευσης θέλει, για να πιάσει δουλειά μετά με καλύτερους όρους. Υποτίθεται, καλύτερους όρους. Και για τέτοια χαρτιά καλό είναι να υπάρχει επαγγελματική αντιμετώπιση, βάσει συνολικού κοινωνικού και οικονομικού κόστους και οφέλους.

Για αυτό λοιπόν επαναφορά στην εισαγωγή του 1/4 του 80.000 αποφοίτων, στα επίπεδα του 80-85. Και με σοβαρά οικονομικά βοηθήματα για το 1/4 των φοιτητών που δεν σπουδάζουν σπίτι τους ή είναι από φτωχές οικογένειες και με υποτροφίες-κίνητρα για όσους τα πάνε καλά στις σπουδές τους γιατί υπάρχει κρίση και οι γονείς θα ζορίζονται πολύ πλέον να χρηματοδοτήσουν τις σπουδές των παιδιών τους. Λεφτά υπάρχουν, για αυτούς, το 1/4. Δεν υπάρχουν λεφτά όμως για τα 3/4. Αυτοί ας κάνουν κάτι άλλο, στα κυριλέ δημόσια ΑΕΙ/ΤΕΙ δεν θέλουμε δεύτερη επιλογή σπουδαστών, ας πάνε επαγγελματικές σχολές, στα μπασκλάς ιδιωτικά ΑΕΙ, στο εξωτερικό στα Polytechnic της πλάκας στην Αγγλία, ας κάνουν ότι θέλουν, και να πληρώσουν απο την τσέπη τους της σπουδές τους, όχι από την δική μας και σε βάρος της αφρόκρεμας και της ελπίδας της χώρας.

Δεν τους λέμε κοπρίτες αυτούς, απλά οι άλλοι είναι καλύτεροι στα γράμματα και δεν μπορούμε να τους αδικήσουμε. Και σαν κοινωνία τους χρειαζόμαστε για να προωθήσουν την ανάπτυξη της χώρας. Ας το παραδεχτούν και ας κάνουν πέρα τα 3/4. Οι πόροι είναι περιορισμένοι και πρέπει να αξιοποιούνται έξυπνα. Δεν υπάρχει δωρεάν δημόσια παιδεία. Υπάρχει φορολογία των πολιτών σε συνθήκες κρίσης για να γίνουν επενδύσεις στην βιομηχανία της γνώσης.

Ισότητα στις ευκαιρίες είπαμε, όχι ισοπέδωση των αρίστων. Και τα ατομικά οφέλη από ένα πτυχίο σε ΑΕΙ/ΤΕΙ είναι ΑΛΛΟ πράγμα. Μην νομίζετε ότι ο φοβερός επιστήμονας των ΑΕΙ/ΤΕΙ βγάζει παραπάνω (ή δικαιούται να βγάζει παραπάνω θα ισχυριστούν μερικοί ιδεολόγοι ή έχει την λόξα να βγάζει παραπάνω θα πουν οι τρελλοί επιστήμονες) από εναν καλό επαγγελματία υδραυλικό.

Έτερον – εκάτερον η αμοιβή αύριο. Για την ΠΑΙΔΕΙΑ μιλάμε.

Του Ιωακειμ Γρυσπολακη*

Η χώρα μας διέρχεται τη μεγαλύτερη κρίση αξιών και έλλειψης στόχων των τελευταίων 36 ετών. Θα πρέπει όλοι να προβληματιστούμε για τους δύο πυλώνες, πάνω στους οποίους δομήθηκε η μεταπολιτευτική Δημοκρατία μας, δηλαδή αυτούς της ανοχής της παραβατικότητας και της παροχολογίας. Θα πρέπει να θέσουμε στόχο την αντικατάστασή τους από αυτούς της εργατικότητας, της αξιοκρατίας και της δικαιοσύνης. Βέβαια, όπως αναφέρει ο κ. Σ. Κασιμάτης στο φύλλο της 19ης/12/2010 της «Καθημερινής», τα χαρακτηριστικά της φυλής μας δεν επιτρέπουν μεγάλες αποκλίσεις από τη σημερινή πραγματικότητα. Θεωρήθηκε προοδευτισμός η ανυπακοή στο Σύνταγμα και τους νόμους, στο όνομα μιας δήθεν απαλλαγής από τον συντηρητισμό της αστικής τάξης, όπως επίσης θεωρήθηκε προοδευτική πολιτική η ανοχή της διάλυσης των πανεπιστημίων με τη μετατροπή τους σε προπύργια κατάλυσης των ακαδημαϊκών αξιών.

Εξαπάτηση της κοινωνίας αποτελεί η άρνηση εκ μέρους πολλών φοιτητών για εντατική συμμετοχή στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι, αλλά και η εκ μέρους των οργάνων διοίκησης των πανεπιστημίων άρνηση των αλλαγών. Ας μην ξεχνάμε ότι από τους φόρους των ενεργών πολιτών αμείβονται οι εργαζόμενοι, πληρώνονται οι υποδομές, τα συγγράμματα και τα συσσίτια. Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι εμείς οφείλουμε στην κοινωνία και όχι η κοινωνία σε εμάς. Το αντίθετο οδηγεί σε αδιέξοδα, αφού θα πρέπει εκείνοι που το ισχυρίζονται να μας απαντήσουν ποιος θα εργαστεί για να παράξει πλούτο, ώστε να μας δώσει η κοινωνία τα δήθεν οφειλόμενα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό χρηματοδότησης των ΑΕΙ είναι 1,4% του ΑΕΠ στην Ελλάδα έναντι 1,1% του μέσου όρου της Ε.Ε. Συγχρόνως, στα ΑΕΙ εισέρχεται το 94,92% των αποφοίτων των Λυκείων έναντι 17-40% στις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ, ενώ στην ηλικία των 20-24 ετών το ποσοστό συμμετοχής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση παραμένει υπερβολικά υψηλό, αφού επιτρέπεται η συνέχιση των σπουδών για πολλά χρόνια, ακόμη και σε άτομα που ουσιαστικά απέχουν από αυτές, υπερβαίνοντας το 73%, όταν στις υπόλοιπες χώρες είναι περίπου στο 35%. Αποτέλεσμα αυτού είναι να στερείται η χώρα μας τεχνικού και εργατικού δυναμικού, ενώ την ίδια στιγμή οι αποφοιτούντες από τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ έχουν, κατά κανόνα, χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων, που τους καθιστά μη ανταγωνιστικούς στη διεθνή αγορά εργασίας, και δημιουργούν ένα προλεταριάτο που πιέζει για πρόσληψη στο Δημόσιο.

Επιπλέον, επισημαίνω την περιθωριοποίηση χιλιάδων νέων, οι οποίοι φοιτούν σε δεκάδες Τμημάτων, που στερούνται γνωστικού αντικειμένου, τα οποία ιδρύθηκαν μετά το 1999 για να βολέψουν τις τοπικές κοινωνίες και θα έπρεπε να είχαν καταργηθεί την επομένη της ιδρύσεώς τους.

Οσον αφορά στις προτεινόμενες αλλαγές του νομικού πλαισίου του 1982, που διέπει τα ΑΕΙ, εντύπωση προκαλεί η αρνητική στάση των Συγκλήτων όλων σχεδόν των πανεπιστημίων. Αποδεικνύονται κατώτερες των περιστάσεων και της ίδιας νοοτροπίας με τους συνδικαλιστές των ΔΕΚΟ.

Τα ΑΕΙ κατά κανόνα διοικούνται κάτω από τη δικτατορία των ισχυρών μειοψηφιών των συντεχνιών των μετριοτήτων, οι οποίες επιβάλλονται δυναμικά. Γνωστά τα παραδείγματα πρυτανειών, οι οποίες ψηφίστηκαν από τη μειοψηφία των μελών ΔΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές πρέπει να γίνουν άμεσα και οι άριστοι να εμπλακούν στην προσπάθεια εξυγίανσης και ανόρθωσης του πανεπιστημίου. Η κυβέρνηση θα πρέπει με θάρρος, αφήνοντας κατά μέρος το πολιτικό κόστος, να συρρικνώσει τα Ιδρύματα σε λογικά επίπεδα, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις αντοχές της χώρας. Το 94,92% των ετησίως εισερχομένων στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ θα πρέπει να μειωθεί δραστικά. Οι φοιτητές πρέπει να απεμπλακούν από τη διοίκηση των Ιδρυμάτων και την εκλογή οργάνων και να αφοσιωθούν στα φοιτητικά τους καθήκοντα. Θα πρέπει να αντιληφθούν ότι εισάγονται σε αυτά για να αφοσιωθούν στις σπουδές τους, αφομοιώνοντας το μέγιστο δυνατό ποσοστό γνώσεων και δεξιοτήτων που τους παρέχουμε, να αποφοιτήσουν στον κανονικό χρόνο σπουδών και να ετοιμαστούν για την περιπέτεια της ζωής. Οι προτάσεις που κατέθεσα τον Μάρτιο 2010 είναι συγκεκριμένες και μπορούν να αποτελέσουν μια βάση, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση και πολιτικό θάρρος. Θέλω να πιστεύω ότι τόσο η υπουργός Παιδείας όσο και ο πρωθυπουργός είναι αποφασισμένοι να προβούν άμεσα στις απαιτούμενες αλλαγές, αφού αν εκείνοι ολιγωρήσουν, τότε επώδυνες λύσεις θα επιβληθούν από τους δανειστές μας (ΔΝΤ και Ε.Ε.).

Την προσπάθεια για την ανάκαμψη δεν θα την επιχειρήσουν οι άλλοι, αλλά εμείς όλοι. Οποιος δεν μπορεί να ακολουθήσει ας παραμερίσει για να διαβούν οι υπόλοιποι. Θα πρέπει, τέλος, να αντιληφθούμε ότι αν συνεχίσουμε να είμαστε οπαδοί της ήσσονος προσπάθειας, θα φθάσουμε σύντομα σε ένα τέλμα, αν δεν έχουμε ήδη βουτήξει σε αυτό.

* Ο κ. Ιωακείμ Γρυσπολάκης είναι καθηγητής και πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης.

 Οι επιτυχίες του δημόσιου Μπέρκλεϋ μάθημα για την Ελλάδα

Του Χρηστου Παπαδημητριου*

Εδώ και δύο δεκαετίες ζω στην Καλιφόρνια, την πολιτεία των ΗΠΑ που, αν ήταν ανεξάρτητη (και, εδώ που τα λέμε, δεν ξέρω γιατί δεν το σκέφτεται σοβαρά...) θα ήταν η πέμπτη βιομηχανική οικονομία στον κόσμο: Πρώτη στην ψυχαγωγία (Χόλιγουντ), πρώτη στην υψηλή τεχνολογία (Σίλικον Βάλεϊ). Και πρώτη στην ανώτατη εκπαίδευση! Πέρσι δύο μεγάλες και πολύ έγκυρες έρευνες (από το Τάιμς του Λονδίνου και το πανεπιστήμιο της Σαγκάης) βρήκαν ότι πέντε από τα είκοσι καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου είναι στην Καλιφόρνια!

Και η Ελλάδα; Εδώ τα νέα είναι αποκαρδιωτικά. Δυστυχώς κανένα ελληνικό πανεπιστήμιο δεν κατατάχθηκε από τις δύο έρευνες ανάμεσα στα 300 καλύτερα του κόσμου (δεν ξέρω άλλη ευρωπαϊκή χώρα που να πήγε τόσο άσχημα).

Από τα πέντε κορυφαία πανεπιστήμια της Καλιφόρνιας τα δύο (Στάνφορντ και Καλτέκ) είναι ιδιωτικά. Από την άλλη το δικό μου (το Μπέρκλεϋ) βρέθηκε στην κορυφή, τέταρτο ή πέμπτο στον κόσμο, και το κορυφαίο μη ιδιωτικό! Κι αυτό που με κάνει ιδιαίτερα περήφανο είναι πως το πανεπιστήμιό μου –επαναλαμβάνω, το καλύτερο δημόσιο πανεπιστήμιο του κόσμου– είναι δημόσιο με έναν τρόπο ουσιαστικό, και με ένα χαρακτήρα βαθιά δημοκρατικό (και ακόμα κάπως ανατρεπτικό, 40 χρόνια μετά…). Ανάμεσα στους πολλούς λόγους που έφεραν το Μπέρκλεϋ στην κορυφή είναι και ο αδυσώπητος ανταγωνισμός με το γειτονικό –ιδιωτικό– Στάνφορντ. Πιστεύω ότι, αν η Καλιφόρνια είχε, σαν την Ελλάδα, ένα μεσαιωνικό νόμο που να απαγορεύει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ούτε το Μπέρκλεϋ θα ήταν πρώτο, ούτε η Καλιφόρνια θα ήταν η υπερδύναμη που είναι σήμερα στην ανώτατη εκπαίδευση (αλλά βέβαια ούτε και στους άλλους τομείς).

Στην Ελλάδα μπορώ να ανοίξω κάθε είδους επιχείρηση, από αθλητικό σωματείο μέχρι πατσατζίδικο, φτάνει να μην είναι πανεπιστήμιο. Γιατί; Πιστεύω ότι κάθε νόμος που περιορίζει την ελευθερία του πολίτη πρέπει να έχει πολύ γερή αιτιολογία. Ποιοι είναι λοιπόν αυτοί που υποστηρίζουν αυτό τον νόμο; Και με ποιο σκεπτικό;

Η μεσαιωνική διάταξη διατηρήθηκε στην τελευταία αναθεώρηση του συντάγματος, και παρά την πρόθεση των κομμάτων να την καταργήσουν, έπειτα από επιμονή του λόμπι των Καθηγητών. Αυτών των ίδιων που τώρα κατεβαίνουν σε απεργιακούς αγώνες ενάντια στην αξιολόγηση. Οποιος φοβάται την αξιολόγηση, φυσικά και τρέμει τον ανταγωνισμό...

Στην ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση αντιτίθεται και το αριστερό φοιτητικό κίνημα. Μια προσωπική παρένθεση: Εκείνα τα ωραία και πονεμένα και λίγα χρόνια που δίδαξα στο ΕΜΠ τη δεκαετία του ’80, το αριστερό φοιτητικό κίνημα (ιδιαίτερα το εκτός κομμάτων) ήταν για μένα μοναδική παρηγοριά σε ένα περιβάλλον εχθρικό. Πολλοί τους κατηγορούν ότι είναι στην ουσία πολιτικοί οργανισμοί, με άποψη επί παντός επιστητού, από ανθρώπινα δικαιώματα και δημοτικές εκλογές μέχρι Τσάβεζ και Ιράκ – κι όχι αυστηρά για τα πανεπιστημιακά. Αλλά εμένα αυτό δεν με ενοχλεί καθόλου, γιατί τα πανεπιστημιακά είναι τα μόνα θέματα στα οποία εγώ διαφωνούσα και διαφωνώ ριζικά μαζί τους. Η άποψή λοιπόν του φοιτητικού κινήματος για το πανεπιστήμιο μπορεί, δυστυχώς, να συνοψισθεί σε δύο αρχές (για λόγους βέβαια κατανοητούς και ανθρώπινους που έχουν να κάνουν με την ιστορική διάρθρωση της κοινωνίας, τη μυωπία που είναι αποτέλεσμα της ετήσιας σκληρής εκλογικής αναμέτρησης, και την ειδική, προνομιακή και βραχυπρόθεσμη σχέση του φοιτητή με το πανεπιστήμιο). Νάτες λοιπόν οι δύο αρχές: (α) Οι σπουδές να είναι ανώδυνες, η αποφοίτηση εγγυημένη κάπου στο βάθος του ορίζοντα, και το επάγγελμα κατοχυρωμένο, και (β) κανείς άλλος να μην έχει αυτά τα προνόμια. Η εναντίωση στα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι λοιπόν δοσμένη, λόγω (β).

Και την εναντίωση αυτή το φοιτητικό κίνημα την εκφράζει τώρα πάλι με τον γνωστό αυτοκαταστροφικό τρόπο – με κινητοποιήσεις που διακόπτουν και περαιτέρω υποβαθμίζουν τις σπουδές. Αν και το ένστικτό μου είναι να χειροκροτώ κάθε φορά που ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους, έστω και για τους λάθος λόγους (βλέπε παγκοσμιοποίηση), σε αυτή την περίπτωση πολύ φοβούμαι ότι το τίμημα είναι υπερβολικό και τα περιθώρια ανύπαρκτα.

Το αποτυχημένο κράτος

Και ποια είναι τα επιχειρήματα εναντίον του ιδιωτικού πανεπιστημίου; Πρώτα-πρώτα η προσήλωση –ακόμα– μερικών στο παλιομοδίτικο δόγμα ότι μόνο το Κράτος μπορούμε να εμπιστευθούμε για ένα σωρό δραστηριότητες, από τζόγο και ασφάλιση μέχρι τηλεφωνία και εκπαίδευση. Ενα Κράτος ανίκανο, διεφθαρμένο, βαθιά αντιδραστικό και αυταρχικό, που έχει δώσει τόσες εξετάσεις και έχει αποτύχει τόσες φορές και τόσο παταγωδώς – ιδιαίτερα, όπως είδαμε, στην Ελλάδα ως προς την ανώτατη εκπαίδευση.

Μετά είναι η αυταπάτη της «Δωρεάν Παιδείας». Λες και δεν την πληρώνουν οι φορολογούμενοι, λες και δεν ξέρουμε τους ακραίους παραλογισμούς και σπατάλες όπου μας οδηγεί αυτό το καλοπροαίρετο «δωρεάν»: Στις σοσιαλιστικές χώρες το δωρεάν ψωμί γινόταν ζωοτροφή στα αγροκτήματα των αετονύχηδων του Κόμματος, ενώ στην Ελλάδα το δωρεάν πανεπιστήμιο οδηγεί στους αιώνιους φοιτητές και τη διασπάθιση των συγγραμμάτων, μεταξύ πολλών άλλων ευτραπέλων. Παρεμπιπτόντως, οι 40.000 φοιτητές του Μπέρκλεϋ πληρώνουν δίδακτρα, περίπου το ένα τρίτο από αυτά που πληρώνουν οι φοιτητές του Στάνφορντ – αν και βέβαια οι πιο πολλοί έχουν υποτροφίες. Και κανένας τους δεν χάνει ποτέ χρονιά, ενώ με τα χρήματα αυτά το Μπέρκλεϋ διατηρείται το καλύτερο πανεπιστήμιο στον κόσμο.

Αλλά η ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση δημιουργεί ανισότητα και δίνει πλεονεκτήματα στούς πλούσιους, σωστά; Δυστυχώς στους πλούσιους δεν θα τους λείψουν ποτέ τα πλεονεκτήματα (οι δρόμοι για τα ξένα πανεπιστήμια είναι ανοικτοί, σκεφθείτε μόνο τον πολιτικό αρχηγό που ψηφίσατε στις προηγούμενες εκλογές...). Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να καταπολεμηθεί η κοινωνική ανισότητα είναι η αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστήμιου και της δημόσιας εκπαίδευσης γενικότερα, ώστε να δίνει ουσιαστικά εφόδια που αναιρούν τα πλεονεκτήματα των πλουσίων. Και ο δρόμος για την αναβάθμιση περνάει, όπως είπαμε, από το ιδιωτικό πανεπιστήμιο (και την «εντατικοποίηση», και τα δίδακτρα με υποτροφίες, και το όριο φοίτησης, και...).

Η επαγγελματική κατοχύρωση

Πάντως η ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση θα υποσκάψει την επαγγελματική κατοχύρωση, έτσι δεν είναι; H επαγγελματική κατοχύρωση είναι ηχώ από άλλον αιώνα, που σιγοσβήνει. Στην ευρωπαϊκή Ελλάδα του 2017 αυτό που θα έχει σημασία δεν είναι αν έχεις πτυχίο, αλλά πόσο καλό είναι το πανεπιστήμιο που στο έδωσε (ελληνικό, αγγλικό, σλοβενικό, δεν θα κάνει μεγάλη διαφορά), και τι έμαθες για να το πάρεις το πτυχίο. Επαγγελματική κατοχύρωση στον 21ο αιώνα σημαίνει πανεπιστήμιο αναβαθμισμένο και ανταγωνιστικό.

Αλλά ποια εγγύηση υπάρχει ότι η ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα θα έχει την αναγκαία ποιότητα για να βοηθήσει τη δημόσια; Δυστυχώς, καμία. Δεν υπάρχει πιο εύθραυστο –και πιο μακροχρόνιο και πιο πολυδάπανο– εγχείρημα από το να στήσεις ένα καλό πανεπιστήμιο, και στην Ελλάδα συχνά αποτυγχάνουμε σε πολύ ευκολότερα. Αλλά αν το άγχος περί ποιότητας ήταν λόγος απαγόρευσης, τότε ποιος κλάδος θα ήταν ιδιωτικός στην Ελλάδα;

Υπάρχει τελικά ελπίδα μέσα στο πηχτό έρεβος της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης; Η πιο μεγάλη μου ελπίδα είναι το Νέο Αίμα στα πανεπιστήμια (και δεν εννοώ ηλικία). Ανάμεσα στους καθηγητές, αλλά και στους ζωντανούς και έξυπνους φοιτητές, το Νέο Αίμα όλο και πληθαίνει, συχνά δεν μπαγιατεύει και δεν συμβιβάζεται, διψάει για αναβάθμιση του πανεπιστήμιου, για εκλογίκευση και εξυγίανση και κάθαρση και διοικητική ανεξαρτησία από το Κράτος. Και καλωσορίζει τη φρεσκάδα και τον ανταγωνισμό και –γιατί όχι;– την επαγγελματική ευκαιρία που αντιπροσωπεύει το ιδιωτικό πανεπιστήμιο.

*Ο Χρήστος Παπαδημητρίου είναι καθηγητής Computer Sciences στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Berkeley.